Multipl Skleroz Sadece Bedeni Değil, Zihni de Etkiler

Multipl Skleroz (MS), sinir sisteminde miyelin kılıfının hasar görmesiyle ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Toplumda çoğunlukla kas güçsüzlüğü, denge sorunları veya görme kayıpları gibi fiziksel semptomlarıyla bilinse de hastalığın görünmeyen yüzü en az bunlar kadar yaşam kalitesini etkiler. MS yalnızca bedeni değil, zihni ve psikolojiyi de etkiler.

MS’in nöropsikiyatrik belirtileri çoğu zaman sessiz seyreder ve dışarıdan bakıldığında fark edilmeyebilir. Ancak bu belirtiler hastaların sosyal ilişkilerinden iş hayatına, bilişsel kapasitesinden duygudurumuna kadar birçok alanı şekillendirir.

MS ve Yorgunluk

MS hastalarının büyük bir kısmı, hastalığın erken dönemlerinde bile belirgin bir yorgunluk hisseder. Bu yorgunluk, sıradan bir bitkinlikten çok daha fazlasıdır. Kişi sabah uyandığında dahi tükenmiş hissedebilir. Günlük aktiviteleri yerine getirmek güçleşir ve çoğu zaman dinlenmeyle bile bu his geçmez.

Nörolojik araştırmalar, MS’e bağlı yorgunluğun hastalığın doğrudan bir sonucu olduğunu göstermektedir. Demiyelinizasyon (sinir liflerini saran kılıfların hasarı) nedeniyle beyin, basit görevleri yerine getirmek için bile daha fazla enerji harcar. Bu durum fiziksel olarak görünmese de, hastanın günlük yaşam deneyimini kökten etkiler.

Bu yorgunluk hissi, depresif belirtilerden veya stres kaynaklı yorgunluktan farklıdır. Çoğu hasta, yorgunluğu “bedenim ve zihnim aynı anda tükeniyor” cümlesiyle tarif eder.

MS ve Depresyon

MS tanısı alan bireylerin önemli bir bölümünde depresyon gelişebilir. Bu durum yalnızca hastalığın getirdiği psikolojik yükten değil, aynı zamanda sinir sistemi üzerinde meydana gelen biyolojik değişimlerden de kaynaklanır. Özellikle belirli beyin bölgelerinin etkilenmesi, depresif belirtileri tetikleyebilir.

Araştırmalar, MS hastalarında majör depresyon oranının genel popülasyona göre belirgin şekilde yüksek olduğunu göstermektedir. Bazı hastalarda depresyon, hastalık tanısından bile önce ortaya çıkabilir. Bu nedenle duygudurum belirtilerinin erken dönemde tanınması ve desteklenmesi kritik öneme sahiptir.

Depresyon yalnızca ruh halini değil, tedaviye uyumu, sosyal işlevselliği ve bilişsel kapasiteyi de olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle MS tedavisinde psikolojik destek, en az ilaç tedavisi kadar önemlidir.

MS ve Bilişsel Bozukluklar

MS’in en az bilinen ama en çok zorlayan yönlerinden biri bilişsel işlevlerdeki azalmadır. Dikkat, bellek, işlemleme hızı, planlama ve dil becerileri zaman içinde etkilenebilir.Bazı hastalar, tanıdan kısa bir süre sonra dikkatlerini toplamakta, kelime bulmakta ya da karmaşık görevleri organize etmekte güçlük yaşadıklarını fark ederler. Bu durum, özellikle genç ve aktif yaşamdaki bireylerde ciddi bir işlev kaybına neden olabilir.

MS hastalarında bilişsel bozulma her zaman hastalığın ileri evrelerinde ortaya çıkmaz. Bazı kişilerde fiziksel semptomlar oldukça hafif seyrederken bilişsel bozulma çok daha belirgin olabilir. Bu nedenle nöropsikolojik değerlendirmeler tedavi sürecinin önemli bir parçasıdır.

Ayırıcı Tanı

MS tanısı karmaşık bir süreçtir çünkü benzer belirtilere yol açabilecek başka hastalıklar da vardır. Vaskülit, löko­distrofiler veya kronik yorgunluk sendromu bunlara örnektir. Bu tablolar da yorgunluk, bilişsel zorlanma ve duygudurum belirtileriyle kendini gösterebilir.

Özellikle erken evrede fiziksel nörolojik bulgular çok belirgin olmayabileceğinden, doğru tanıya ulaşmak dikkatli değerlendirme ve zaman gerektirir.

MS ve Psikiyatrik Semptomlar

MS yalnızca fiziksel ve bilişsel işlevleri etkilemez; kişilik yapısı, stres toleransı ve duygusal dayanıklılık üzerinde de derin etkiler yaratabilir. Hastalarda duygusal dalgalanmalar, irritabilite, anksiyete ve hatta travmatik süreçlere benzer ruhsal tepkiler gözlenebilir.

Bu süreçte psikiyatrik destek, yalnızca depresyonu ya da kaygıyı hafifletmek için değil, genel yaşam kalitesini artırmak için de gereklidir. Ruhsal iyi oluşun korunması, hastalığın gidişatında olumlu bir etki yaratabilir.

MS ve Psikoterapi

MS tedavisinde son 10–15 yılda büyük ilerlemeler kaydedilmiştir. Ancak etkili bir tedavi yaklaşımı yalnızca ilaçlardan ibaret olmamalıdır. Yorgunluk yönetimi, psikoterapi, bilişsel rehabilitasyon, stres yönetimi ve yaşam tarzı düzenlemeleri tedavinin ayrılmaz parçalarıdır.

Antidepresanlar ya da anksiyete ilaçları bazı hastalarda faydalı olabilir; ancak her bireyin ihtiyaçları farklıdır. Bu nedenle psikolojik destek kişiye özel planlanmalıdır.

MS Sadece Bedenle İlgili Bir Hastalık Değildir

MS tanısı almak, kişinin yalnızca sinir sisteminde değil, hayatının her alanında değişikliklere neden olur. Yorgunluk, depresyon, bilişsel bozukluklar gibi görünmeyen semptomlarhastanın sosyal yaşamını, ilişkilerini, iş gücünü ve benlik algısını derinden şekillendirir.

Bu nedenle MS’in etkili yönetimi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir: nöroloji, psikiyatri, psikoloji ve rehabilitasyon alanlarının bir arada çalışması, kişinin yaşam kalitesini belirgin şekilde yükseltebilir.

MS görünmez olabilir ama etkileri gerçektir. Ve bu etkileri anlamak, hem hastalar hem de yakınları için iyileşmenin önemli bir adımıdır.

Suadiye Psikoterapi | Bağdat Caddesi

Bağdat Caddesi’nde yer alan Suadiye Psikoterapi, alanında uzman ekibiyle danışanlarına profesyonel ruh sağlığı hizmeti sunmaktadır. Merkezimizde, Psikiyatrist Dr. Turan Çetin ve Klinik Psikolog Beste Bektaş, bilimsel temellere dayalı terapi ve danışmanlık yaklaşımlarıyla hizmet vermektedir.

Psikoterapi, psikiyatri desteği ve bütüncül ruh sağlığı çözümleri için bizimle iletişime geçebilir, güvenli bir terapi süreci için randevu alabilirsiniz.